۱۳۸۸ مرداد ۵, دوشنبه

نقش سراب بهرام











نقش برجسته سراب بهرام:
در مسير جاده شيراز – چنارشاهيجان – نورآباد ممسني و در حدود 6 كيلومتري نورآباد روستايي قرار دارد به نام سراب بهرام . اسم اين روستا از نقش برجسته بهرام دوم (سده 5 ميلادي) گرفته شده است . این اثرمربوط به دوره ساسانی وپادشاهی بهرام دوم بوده که درکنارچشمه اي روبه جنوب و مشرف به درختچه های مورد (ازبرگهاي اين درختچه ها پماد متروپلكس براي درمان تب خال استفاده مي شود و داراي دانه هاي خوراك ياست كه رسيده آن سياه يا سورمه اي و شيرين است و نارس آن سبز وطعم گس دارد) است در دو طرف بهرام در اين نقش بزرگان ساساني به حالت احترام ايستاده‌اند و به نشانه احترام انگشت سبابه خود را رو به بالا نگه‌داشته‌اند. در سالها پيش كه فراواني باران بود چشمه ساري پر آب در پايين نقش برجسته جوشان بود كه به همين علت سرآب گفته مي شد . در بازديدي كه اخيرا" از محل داشتم متاسفانه آن چشمه به جويچه اي تبديل شده و خيلي از درختچه هاي مورد ودرختان اطراف آن خشك شده و آن زيبايي و طراوت را از دست داده بود.
چه بگويم كه ناگفتنش بهتراست. اين اثر يك اثر ملي است و بازگو كننده تاريخ ايران زمين و نشان از اجداد ما دارد فارغ از خوبي و بدي و اين پيشنه را يدك مي كشيمچه بخواهيم و چه نخواهيم. دريغ و هزاران دريغ از عملكرد ميراث فرهنگي شهرستان ممسني كه حتي يك تابلو معرفي براي اين اثر نصب ننموده چه رسد به اينكه براي جلوگيري از فرسايش و بين رفتن آن كاري كند .
چه بايد كرد چه بايد گفت . اين را بدانيم كه خيلي زود دير ميشود.

سفري به جوزار بكش












جو زار بكش
من به همراه حسن , مهراب و صمد سفري داشتيم به جو زار بكش كه براي اشنايي شما دوستان آن را شرح مي دهم.

از شمال شرق ممسني كه خارج مي شوي بعد پل فهليان و جاده اي در سمت راست در كنار سنگ شكن به موازات رودخانه فهليان امتداد دارد . در اين مسير آخرين روستاهاي كه د ركنار رودخانه و قبل از ورود به دل كوه ها (كه قسمتي از كوههاي زاگرس است ( آبپخشان است كه داراي سه روستا است از جمله گاپيازي
جاده سينه كوه را مي شكافد و به جلو ميرود پس از گذشت از پيچ ها و گردنه ها به دو راهي مي رسي كه راه سمت راست آن به روستاي تنگ لله مي رسيم و در ادامه راه كه مشرف بر رودخانه است در سمت چپ زمينهاي در پايين دست ديده مي شود كه با " خيشه گا " يا همان گاوآهن شخم مي شوند براي آماده سازي آنها براي كلك ( به فتح كاف ولام( يا همان نشا كاري برنج . كار كردن در اين هواي گرم بس طاقت فرسا است. در طي مسير به روستهاي مهرنجان مي رسيم كه به لحاظ آب و هوايي بسيار مطلوب وداراي باغهاي انار و انگور و گردوي بسيار زيبا و دل نشين است و سپس جويجان كه دست كمي از ماسوله از لحاظ ساخت و ساز خانه ندارد و ولي سرسبزي ماسوله را ندارد . سقف يك خانه حيات خانه ديگري است جالب و ديديني. بعد از عبور از جويجان به جوزار جاويد و بعد از آن جوزار بكش مي رسيم منطقه اي متعلق به طايفه بكش شهرستان ممسني كه در منطقه جاويد قرار دارد . روستاي حاج شوسين (شاه حسين) شفيعي يكي از بزرگ مردان طايفه بكش كه بزرگ مردي - سخاوت – مردانگيش هنوز زبان به زبان بين مردم مي چرخد . روستا بر تپه اي قرار گرفته ومشرف به رودخانه در شرق آن . در نزديك رودخانه كه حدود 600الي 700متري روستا است زمينهاي آبي قرار دارد كه برنج كاري مي شود و مابقي زمينهاي دور از رودخانه به صورت ديم گندم كاري مي شود.
در ضلع شرقي رودخانه باغهاي گردو و انگوري است كه به كوه وصل شده و با درختان بلوط همسايه شده اند و من به اتفاق دوستانم روزي را در سايه سار اين باغها سپري كرديم . مي گويند آب رود خانه از چشمه اي در دور دست از دل كوه مي آيد بسيار سرد است و در بعضي از جاها عمق آن به 7 الي 8 متري نيز ميرسد داري ماهي قزل آلاي است و آب اين چشمه را حدود 10الي 12 سال پيش با همكاري و سخت كوشي مردم روستا از سرچشمه لوله كشيده اند تا اهالي روستا از اين آب زلال سيراب شوند . لوله كشي انجام شده از سرچشمه از لابلاي سنگها د ر فراز و نشيب كوه در كنارصخره هاي مرتفع و بدون امكانات و تجهيزات كاري سخت بوده كه فقط از دستان پينه بسته اهالي و سرسختي ايشان بر مي آمده است . ما از كنار رودخانه به سمت دره حركت كرديم در مسير رودخانه تعدادي از بچه هاي محل به صورت سنتي و بدون استفاده از قلاب و يا تور و با دستان خالي ماهي گيري مي كردند كه در نوع خود جالب و ديدني بود . به تنگه اي رسيديم به نام سمه فرهاد (به كسر سين و فتح ميم) سوراخی که فرهاد انرا درست کرده است( در ارتفاع 15متري سوراخي در صخره وجود داشت كه به گمان اهالي توسط فرهاد ايجاد شده است) براي ما امكان پيش رفتن ديگر نبود ولي محلي ها به راحتي از صخره ها بالا مي رفتند . يكي از بچه هاي محل مي گفت اگر تنگه را ادامه دهي وحدود 15 الي 20كيلومتر به تنگه ای مي رسي و بعد از آن روستايي وجود دارد كه قد متي بالغ بر 200سال دارد و حفاريهاي غير مجاز نيز درآن شده است و اشيائ تاريخي نيز پيدا شده.